Evde portakal ağacı yetiştirme

Portakal ağacının vatanı Çinin subtropik toprakları kabul edilir. Bitkinin adı ise çeviride Çin elması anlamına gelir. Peki saksıda portakal yetiştirilebilir mi? Birçok kişi evde başarı ile turunçgiller yetiştiriyor. Ancak portakal için bazı özellikleri dikkate almak gerekir.

Portakalın toprak istekleri

Portakal için havadar ve su geçirgen toprak tercih edilmelidir. Asitlik 5,5-7,0 pH seviyesinde olmalıdır. Çim toprağı, yapraklı toprak, humus ve iri nehir kumu karışımı (1: 1: 1: 0,5) harcı eklenebilir. Saksının en altına kolay drenajı saklamak için 2 cm kalınlığında çakıl döşemek gerekir. Asitlenmeyi önlemek için çakıla biraz kömür ilave edilebilir.

Sıcaklık ve aydınlık

Portakal limon ve mandalinaya nazaran daha ışık severdir. Saksı için en aydınlık yeri seçmek gerekir. Optimum sıcaklık 17-27 derece olmalıdır. Kışın bitkiyi bir dönem 1-8 derece sıcaklıkta dinlendirmek gerekir. Eğer böyle bir imkânınız yoksa sonbaharda ve kışın portakalı biraz ışıklandırmak gerekir. Aydınlatma için asgari fizyolojik ihtiyacı günde 12 saat ışıktır. 80 watt gücünde floresan lamba ile aydınlatmayı sağlamak mümkün olacaktır.

Nem ve sulama

Portakal ağacının bulunduğu ortamın nemi yüksek olmalıdır (en az % 50-70). Bunun için hava nemlendirici cihazlar kullanılabilir. Kötü sulama bitkinin ölümüne yol açabilir. Sulama toprağın üst yüzeyinin 2cm kuruması durumunda yapılmalıdır. Ölçülü su verilmeli, üst haznede birikme olmaması gerekir.

Sulama yapılan suyun sıcaklığı 25-30 derece olmalıdır. Yağmur suyu kullanılabilir. Musluk suyu da kullanılabilir ancak en az 2 gün dinlendirilmesi tavsiye edilir. Eğer bitkinin boyutu izin verirse 1-3 ayda bir duş ile sahte yağmur gerçekleştirmek gerekir.

Gübreleme

Portakal ağacına dikimden 2-3 ay sonra gübre vermeye başlayabilirsiniz. İlk dönemlerde bitki dikimde uygulanan gübre ile beslenir. Gübreleme şubat-ekim ayları arasında ayda 3 kez olmak üzere her 10 günde yapılır. Kasım-ocak ayları arasında ise ayda bir kez gübrelemek yeterlidir. (eğer sıcaklıklar mevsim normallerinin altında değilse) Az az sık sık beslemek nadiren çok beslemekten iyidir. Optimal azot, fosfor ve potasyum oranı genç ve meyve vermemiş bir ağaç için 1:0,5:1, daha olgun ağaç için 1:0,5:1,3 oranında olmalıdır (hazır olarak satış noktalarından temin edilebilir) Organik gübre olarak doğal at ve inek gübresi tavsiye edilir.

Portakalın nakli

Portakalın kökleri saksıyı tamamen kapladığında saksı değişimi yapılması gereklidir. Portakal ağacı köklerinin rahatsız olmasından hoşlanmaz. Bundan dolayı en iyisi yeni saksıya geçirmek olacaktır. Yeni saksının boyutlarının öncekinden çap olarak 2 cm büyük olması gerekir. Saksı seçimi genelde şu şekilde yapılır;

1 yaşında portakal ağacı için 5-15 cm çapında,

2-3 yaşında portakal için 20-25 cm çapında,

4-7 yaşında portakal ağacı için 25-30 cm çapında saksı tercih edilir.

Genç bitkiler genellikle yılda 2 kez saksı değişimine tabi tutulurlar. Daha olgun portakal ağacının yılda bir kez nakli yeterli olacaktır. Ayrıca, toprağın 2  cm üst tabakasının yılda 2-3 kez değiştirilmesi önerilir.

Portakalın zararlıları ve hastalıkları

Portakal zararlıları arasında genellikle turunçgiller kırmızı örümceği, yaprak bitleri, beyazsinekler, yaprak pireleri, meyve sineği, trips yer almaktadır. Doğal haşere kontrol ilaçları kullanılabilir ancak %100 iyi etki vermeyebilir. Bundan dolayı sistemik indektisitlerin kullanımına başvurulması gerekebilir. Bitlere ve küçük böceklere karşı daha önceki yazımızda bahsettiğimiz doğal böcek ilaçları (pestisitler) kullanılabilir. (detaylar burada)

Portakal hastalıkları arasında çeşitli mantar hastalıkları, yaprak lekeleri, yaprak dökümleri, küf, çinko ve demir noksanlığı görülebilir. Bu hastalıkların bir nedeni bakım kurallarının ihlalidir. Örneğin; aşırı sulama, gübreyi kötüye kullanma, çok büyük saksıya dikim, çok asitli veya az asitli toprak seçimi gibi.

Portakal ağacını budama

Bir yıllık portakal ağacının gövdesine şekil vermeye başlayabilirsiniz. 15-25 cm yüksekliğinde farklı yönlere bakan tomurcuk bırakarak kısaltma yapabilirsiniz. Bunlar iskelet dalları oluşturacaktır. Uzunluklarını en fazla 25 cm bırakmak gerekir. İkinci dereceden sürgünler 10 cm daha kısa kesilir, 15 cm uzunlukta bırakılır. 3. ve 4. derecedekiler 5 cm daha kısa budanır, 10 cm uzunluk bırakılır.

İki haftada bir ağacı ışığa doğru 10-15 derece çevirmek önerilir. Çok fazla çevirmeyin aksi halde yaprak dökümü olabilir.

Bu yazımızda sizlerle evde portakal ağacı nasıl yetiştirilir bilgisini paylaştık ve saksıda portakal yetiştirmek mümkün mü sorusunun cevabını aradık. Lezzetli portakallar nasıl yetiştirilir sorusunun cevabına ise sonraki yazılarımızda yer vereceğiz.