Centiyan 120-140 cm boyunda çok yıllık otsu bir bitkidir.
Yaprakları büyüktür, 25 cm uzunluğunda olup karşılıklı dizilişlidir. Çiçekleri
sarıdır. Meyvesi 6 cm uzunluğunda bir kutucuktan oluşur. Tohumları ufak
yassıdır. Haziran-temmuz aylarında çiçek açar, Eylül'de tohum verir.
Bitkinin kök ve rizomlarının içeriğinde acımsı iridoid
glikoz (%1,5-2,0) gensiopikrin, %0,1 gensin, amarogentin, amarosverin,
amaropanin, gensiamarin, trisakarid gensianozu, % 0,35-0,6 gensianidin, % 0,1
ksanton-gensizin, gensiosterin askorbik asidi, flavonoid maddeleri, kateşin vb.
maddeler yer alır. İçeriğinde bulunan maddeler mide bağırsak sisteminin
çalışmasının düzenlenmesine yardımcı olur. Ayrıca bitkinin kök ve rizomları
kül, K,Ca, Mg, Fe ve başka mineraller barındırır.
Dünyada çeşitli ülkelerin halk hekimliğinde centiyandan
hazırlanan demlemelerden ve çözeltilerden iştah açıcı, hazmı kolaylaştırıcı,
gastrit, kolit, yanıklar, gut ve artritin tedavisinde yararlanılır. Tıbbi
amaçlarla bitkinin kurutulmuş kök kısmı kullanılır. İyi kurutulmuş kökleri 3
sene etkisini yitirmeden kullanılır.
Köklerinden hazırlanan preparatlar soğuk algınlığı,
bakterisid, yasa iyileştirici, ödem atıcı ve başka hastalıkların tedavisinde
kullanılır.
Bitkinin çiçeklerinden sarı, turuncu, turuncu sarı, kahverengi
ve başka renkler elde edilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder