Itır (Pelargonium odoratissimum)

Itır Güney Afrika kökenli bir sardunya türüdür. Sahip olduğu elma kokusundan dolayı İngilizcede apple pelargonium (elma sardunyası) olarak da bilinir.

Pelargonium adı Yunancadan gelir ve leylek anlamına gelmektedir. Bu adını leylek gagasını andıran meyvelerinden alır. Odoratissimum yüksek kokulu yaprak anlamına gelir. Itır 30 cm boyunda ve 60 cm genişliğinde küçük bir bitkidir. Küçük pembe çiçekleri vardır, yaprakları yeşil ve ovaldir.

Itırın kökenine bağlı olarak uçucu yağı kimyasal bileşimine ve etkisine göre değişiklik gösterebilir. Damıtma teknolojisine bağlı olarak, rengi açık yeşil ve sarı-kahverengi arasında değişebilir. Ham maddesi içindeki uçucu yağ miktarı yüzde  0.2-0.5 arasında değişiklik gösterir. Elma kokusu barındıran örnekleri vardır. Uçucu yağın ana bileşenlerini % 70'e varan terpen alkoller ve % 30 kadar esterler oluşturur. Bu esterlerin bir kombinasyonu sayesinde, yağın eşsiz bir kokusu vardır.

Itırın uçucu yağı deri ve mukoza zarının mantar hastalıklarında çok etkilidir. Bununla birlikte, fungistatik etki antimikrobiyal içermez ve bunun bir sonucu olarak, bakteri enfeksiyonunun neden olduğu hastalıklarda ıtır yağı etkili değildir.

Itır yağı masaj yağları ve cilt bakım ürünlerinde yaygın kullanılmaktadır. Tonik etkisi vardır, ama aynı zamanda, stres ile ilişkili gerginliği ortadan kaldırır. Pankreas ve karaciğer üzerinde uyarıcı bir etkiye sahiptir.