Saplı meşe (Quercus robur)

Saplı meşe Fagaceae familyasından bir ağaç türüdür. 25-30 cm'ye kadar boylanabilmektedir. Yaprakları 20 x 9 cm ölçülerinde ve neredeyse sapsızdır. Meyvelerinin sapı 4-12 cm'dir. Palamutu uzun yumurta biçimlidir.

Quercus robur subsp. brutia, Quercus robur subsp. imeretina ve Quercus robur L. subsp. robur alt türleri vardır. Batı Avrupa'da yaygındır,  kuzey Afrika ve batı Asya'da bulunur. Avrupa'nın yaprak döken ormanlarının başlıca orman oluşturan türlerinden biridir; Avrupa orman gürgeni ile topluluk oluşturur, dişbudak, ıhlamur, akçaağaç, karaağaç, kayın, huş, ladin, köknar, çam ve diğer bazı ağaçlarla birlikte yetişir.

Saplı meşe sıcağı seven bir bitkidir, bu yüzden çok kuzeyde ve dağların tepesinde bulunmaz. İlkbaharın geç donlarından rahatsız olur, üst gölgelenmeye tahammül etmez ancak yan gölgeleme çalıların büyümesini dengeler. Toprak verimliliğine gereksinim duyar, ağır gri orman ve tınlı topraklarda iyi gelişir. Ortalama olarak 400-500 yıl yaşam ömrü vardır, ancak 1000 hatta 1500 yıllık ağaçlar bulunmaktadır. Yaşam süresi açısından bitkiler arasında ilk sıralarda yer alır.

Tıbbi amaçlarla saplı meşenin Kabuğu (lat. Cortex Quercus) kullanılır. Nisan ayından Haziran ayına kadar olan dönemde genç sürgünleri toplanır, ince bir tabaka halinde yayılarak güneşte veya iyi havalandırması bulunan ortamda kurutulur.

Saplı meşe kabuğu, büzücü anti-inflamatuar, antiseptik ve hemostatik özelliklere sahiptir. Kabuğu kaynatılarak ağız yaraları, bademcik iltihabı, ağız kokusu gibi rahatsızlıklarda ağız ve boğaz gargarası olarak kullanılır. Yanıklar, donma, ülserlerin tedavisinde ve diğer cilt hastalıklarında yıkama banyoları ve kompresler olarak uygulanır. Ayakların aşırı terlemesi rahatsızlığında ayak banyosu yapılır. Hemoroid kanamalarında yıkama suyu hazırlanıp uygulanır. İshal, dizanteri, ağır metallerin alkaloidleri ve bunların tuzlarından zehirlenme durumunda, gastrointestinal kanama, ağır menstrüasyon durumlarında içilir.

Ağacın taze ezilmiş yaprakları yaraların iyileştirilmesinde kullanılır. Kurutulmuş ve toz haline getirilmiş meşe tohumundan ishal ile mesane hastalıklarında yararlanılır. Palamutlardan kahve hazırlanır ve sadece besin olarak değil aynı zamanda mide bağırsak hastalıkları, raşitizm, anemi gibi rahatsızlıklarda iyileştirici olarak kullanılır. Ayrıca aşırı adet kanamalarında da etki etmektedir. Veteriner hekimlikte, meşe kabuğu yaygın olarak mide bozuklukları için bir çözüm olarak kullanılır.