Çayır üçgülü veya Kırmızı yonca, Trifolium pratense L. çok
yıllık bir bitkidir. Gövdesi sert, dallanan, genellikle yapışık tüycüklüdür,
15-40 cm'ye kadar boylanır. Yaprakları oval, sert kenarlıdır, kenarları
tüycüklüdür. Alt yaprakları uzun saplıdır, üsttekiler kısa saplıdır, yumurta
şekillidir, bazen ters yumurta biçimindedir ya da elips şeklindedir, alt bölümü
daha çok tüycüklüdür. Çiçekleri yerleşik, çok sayıdadır, 11-14 mm uzunluktadır.
Çiçek yaprakları açık kırmızıdan koyu kırmızıya kadar değişir, bazen beyazdır.
Baklası oval, tek tohumludur.
Çayırlarda, tarlalarda, ormanlarda, bahçelerde, yarı çöllerde rastlanır. Kafkasya'da, Arktik'te, Avrupa'nın her yerinde,
Sibirya'da, Uzak Doğu'da, Orta Asya'da yayılmıştır. Genel dağılımı Kuzey
Atlantik, Orta Avrupa, Orta Asya, Malezya, İran, Hindistan olmaktadır.
Çayır üçgülü baklagiller otlardandır. Köklerinde % 1-5 kireç
bulunur, bu yüzden çürüdüğünde dayanıklı şekilli organik maddeler oluşur ve
toprağa yapısal yapı verir. Bitki her türlü hayvanlar tarafından otlaklarda
yenir, yeşil yem olarak kullanılır, besleyici samanı vardır ve çiftlik
hayvanları için mükemmel yem türüdür. Un konsantresi olarak da gıdalarına
eklenir, samanından siloj hazırlanması için yararlanılır.
Halk hekimliğinde çayır üçgülünün çiçek grupları solunum
organlarının hastalıklarının tedavisinde kullanılır.
Bitki asitli ve güçlü çorak toprakları sevmez.
Değerli yem bitkisidir, her türlü hayvanlar tarafından
iştahla yenir. İçeriğinde protein yüksektir, bol kalsiyum ve vitaminler vardır.
Kök sisteminde gelişen yumruca bakterileri toprağı azotla zenginleştirir.
Kırmızı yoncanın kuru otunun içeriğinde % 18 protein, % 30,2
selüloz, %30,4 azotsuz ekstrativ madde, %2,7 yağ, çeşitli vitaminler, aynı
zamanda fosfor, kalsiyum vb. elementler bulunur. Yonca bitkisi toprağın
yapısını da geliştirir. Bu nedenle yonca değerli selef bitkisidir. Yoncadan
sonra yetiştirilen bitkilerin verimliliği % 15-30 kadar artıyor. Yonca bitkisi tuzlanma ve erozyon
süreçlerini de önler.
Çayır üçgülü ayrıca bal veren bitkidir. Güçlü çalılaşma
yeteneğine sahip olduğundan tarlaların yabancı otlardan temizlenmesinde de bu
bitkinin rolü büyüktür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder