Su teresi Brassicaceae familyasından çok yıllık bir
bitkidir, tere bitkisinin akrabasıdır. Bir başka ismi Çin teresidir. 8-60 cm
boylanır. Beyaz çiçeklidir. Mayıs-Ağustos aylarında çiçeklenir. Bataklı ve su
kenarlarında yetişir. İyot açısından zengin bir bitkidir. Bitkinin halk
arasında gerdeme (veya kerdeme), su gerdemesi gibi isimleri de vardır.
Su teresi Avrupa'dan Orta Asya'ya kadar geniş bir arazide
yayılmıştır. Diğer çoğu ülkede de kültür bitkisi olarak yetiştirilmektedir.
(Örneğin Paraguay, Venezuela) Uzun zamandan beridir sebze olarak
tüketilmektedir.
Su teresi nemin bol olduğu yerlerde (su depoları, hendekler
vb.) yabani olarak yetişir. Tohum veya çelikle çoğaltılmaktadır. Gölgeli
yerleri sever. Erken ilkbaharda ilk önce serada, 2 hafta sonra açık alanda
dikilebilir. Yastıklar arasında sulama olukları oluşturulmalıdır. Bitki
çiçeklenene kadar sık hasat edilir. Sonrasında da kullanılabilir ama tadı acı
olacaktır.
Su teresi birçok madde açısından zengin faydalı bir
bitkidir. demir, fosfor, potasyum, azot yağları, vitaminler (A, B, C, D, E, K)
glyukonasturtsin glikoziti, saponinler, alkaloidler,% 3-4 karbonhidrat içerir.
Tohumlar oleik, linoleik, erüsik,
palmitik, stearik, linoleik asitten oluşan % 22-24 yağ içerir. Özellikleri sayesinde su teresi yaygın olarak
tıpta kullanılır. Metabolizma sorunlarında, kan temizleyici olarak, balgam
söktürücü ve idrar söktürücü olarak, yüksek ateş ve iskorbüt hastalıklarında
bitkiden yararlanılır. Halk hekimliğinde sinir hastalıkları için yatıştırıcı ve
ateş düşürücü olarak kullanılır.
Su teresi bitkisinin suyu yanıklar, lipomlar, siğiller,
polip için haricen, tiroid, karaciğer, safra ve böbrek taşları hastalığı,
anemi, cilt hastalıkları, romatizma, gut, diyabet rahatsızlıklarında dahilen
kullanılır.
Bitki ayrıca uzun zamanlardan beridir sebze olarak
tüketilir. Bitkinin yeşil yaprakları baharat olarak kullanılır, tadı buruk ve
acımsıdır, kokusu ise keskin ve hoştur, bayır turpu aromasını anımsatıyor.
Salatalara eklenerek besinleri zenginleştirir ve aroma katar. Veya ayrıca
salata olarak hazırlanıp tüketilir. Sebze çorbaları için iyi bir
tamamlayıcıdır. Buna ek olarak, balık, bazı et yemekleri ve soslara tat
katıyor. Nane ve biberiye ile birlikte çoğu yemeğin yanında tüketilebilecek
güzel bir tat oluşturur.
Su teresinin tohumları baharat olarak hardalın yerine
geçebilir. Ayrıca tohumlardan kalite olarak hardal yağına yakın bir yağ elde
edilir. Sandviçlere (balık, jambon,
peynir) ilave edilirse hardal tadı katar. Mayonez ve bitkisel yağ ile bir arada
kullanılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder