Yabani halde Kore'de, Çin'de, Mançurya'da, ayrıca Rusya'nın
Habarovsk ve Primorsk vilayetlerinde yayılmıştır. Esasen geniş yapraklı sedir,
bazen köknar karışık meşe ormanlarında yetişir. Güneş ışınlarına karşı
dayanıksız olduğundan asla açık alanlarda rastlanmıyor.
Kökünün genişliği 3 cm, uzunluğu ise 60 cm den fazladır. 75
oranında sudan oluşan kökü, çok kokuludur, sarımsı gri renktedir.
Bitkinin yüzey bölümü genellikle tek, nadiren birkaç düz,
ince, silindirik, yeşil veya kahverengi kırmızı renkli, içerisi boş
sürgünlerden oluşur. Genç bitkide 1-2, yaşlı bitkide ise 4-5, nadiren 7 yaprak
vardır. Meyvesi kırmızı renktedir.
Ginseng Temmuz'da çiçeklenir, meyveleri Ağustos-Eylül'de
olgunlaşır. Sadece tohumla çoğalır. Sonbaharda ekilen tohumlar 18-22 ay sonra,
bazıları ise 3-4 yıl sonra çimlenir. Ginseng bitkisi uzun ömürlüdür, 150 yıl
yaşıyor.
Tıpta esasen bitkinin kökü kullanılır. Hipertansiyon,
yorgunluk, ruh sorunları sırasında ruh durumunu düzeltiyor.
Fiziksel ve zihinsel yorgunluk, çalışma yeteneğinin
azalması, nevroz, nevrasteni, uykusuzluk, migren, kalp damar sisteminin
fonksiyonel bozuklukları, karaciğer, böbrek, mide bağırsak, akciğer
hastalıkları, romatizma, diyabet, zayıflık, ayrıca ağır bulaşıcı hastalıkların
tedavisini olumlu etkiliyor.
Doğu tıbbında ginsengin kullanımının 4-5 bin yıllık tarihi
var. Halk arasında bitkiye "hayat kökü", "dünyanın
harikası", "ölümsüzlük darbesi" gibi isimler verilmiştir.
Meyvesi yetiştiğinde kökleri (Ağustos ayında) toplanır.
Çin'de ve Kore'de bitkinin köklerini kemikten yapılmış kürekler aracılığıyla
çıkarıyor, nemli toprakla bir yerde kaplaştırıp tedarik noktalarına teslim
ediyorlar. Ginseng ‘in kökleri henüz tam incelenmemiştir. Ortaya çıkan bazı
sonuçlara göre, bitkinin köklerinde panaksozid denilen saponinler karışımı
vardır. Günümüzde köklerinden panaksodinol adlı steroid tipi madde elde edilir.
Ayrıca içeriğinde panaksin glikoz, uçucu yağı, B1 ve B2
vitaminleri, kökünün külünde ise %53 'e kadar fosfat asidi tespit edilmiştir.
Avrupa tıbbında Ginseng ‘in tedavi edici etkisi henüz tam olarak açıklığa kavuşturulamamıştır.
Ginseng Çin tababetinin en eski ilaç bitkilerinden biridir.
Uzak Doğu tıbbında da geniş çapta kullanılır. Uzakdoğu
ülkelerinde bitkiden bazı hastalıkların (romatizma, verem ve kan damarları
sistemi hastalıkları, diyabet ve başka hastalıklar) tedavisinde kullanılır.
Ginseng kökünün diyabet hastalığında olumlu etkisi de tespit edilmiştir.
Ginseng (Panax ginseng. C. A. Meyer) Araliaceae
ailesindendir. Bitkinin cinsinin adı "panasea" kelimesinden
alınmıştır. Bunun anlamı "her derde deva" demektir.
"Ginseng" kelimesi ise Çin sözü "jen-şen" den alınmıştır.
Çince jen - adam, şen - kök demektir. Kökünün insana benzemesinden dolayı
bitkiye bu isim verilmiştir.
Ginseng uzun ömür süren (50 yıldan fazla gelişebilen) uzun
ömürlü ve dayanıklı bitkilerden biridir. Yüksekliği 70 cm ye ulaşır. Yüzey
gövdenin üst tarafında beş kısma ayrılmış parmak şekilli bölümlerden oluşan iri
yaprakları vardır. Genç Ginseng ‘in yaprakları nispeten küçük olur. Yüzey
gövdesinin yapraklara ayrıldığı yerden bir çiçek ekseni uzanır. Bunun da
zirvesinde sade ve yeşilimsi-beyaz
renkli çiçekler toplanır. Olgunlaştığında parlak kırmızı renge boyanan
meyvesinin içerisinde 2 adet tohum bulunmaktadır. Ginseng Temmuz ayında çiçeklenmeye,
Ağustos ayında ise meyve vermeye başlar.
Yabani halde Mancuriya’nın ve Kore'nin orman bölgelerinde
yaygındır. Çin'de ve Uzakdoğu'da bu
bitkiye çok rastlanmaktadır. Değerli olduğu için ginsengi Çin'de ve Kore'de,
Uzakdoğu'da sanayi önemli olan bitki olarak yetiştirirler. Amerika'da Ginseng
‘in başka bir türü yetiştirilmektedir ve Çin ginsenginin ikamesi olarak
kullanılıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder