Yabani Hindiba (Cichorium intybus)

Yabani hindiba Compositae familyasından 1 metre yüksekliğinde dallı budaklı gövdeye sahip çok yıllık bir bitkidir. Mavi renkli güzel çiçekleri vardır. Haziran ayından başlayarak Ekime kadar çiçeklenir. Ağustos- Eylül'de meyveleri olgunlaşır. Yabani hindiba kökü kahve ikamesi olarak kullanmak üzere tüm Avrupa ülkelerinde yetiştirilir. Kökleri toplanıp kurutulduktan sonra kahve yerine içecek olarak kullanılır. Bitkinin taze kökünde su, inulin, früktoz, protein ve yağ bulunur. Pektin, kolin, intibin glikoziti, katran maddelerini barındırır. Taze yaprakları ve saplarından elde edilen suda laktusin, çiçeklerinde ise sikorin glikoziti tespit edilmiştir.

Yabani hindibanın içeriğinde bulunan inulinden früktoz şekeri ve alkol elde edilir. Fakat başlıca kullanım alanı kahve yerine bitki köklerinden yararlanılmasıdır. Küçük bölümlere ayrılmış yabani hindiba kökleri kurutulur ve toz haline getirilir. Kavrulduğunda bitkinin içeriğinde bulunan inulin ve früktoz karamelize olur ve bu tozdan hazırlanan kahvenin rengi keskin koyu renkte olur.

Yabani hindibanın faydaları nelerdir:

Yabani hindiba Eski Mısır ve Yunanlılar tarafından ilaç niyetine kullanılmıştır. Bitkinin çiçek ve köklerinden yararlanılmıştır. Yabani hindiba besinlerin sindirilmesini kolaylaştıran bir sebze olarak kullanılırdı. Çiçekleri tam olgunlaştıklarında kökleri ise sonbaharın son ayında toplanır, sonrasında ayıklanarak uygun koşullarda kurutulur. Çiçek ve kökünde tıbbi özelliğe sahip olan birçok madde yer alır.

Halk hekimliğinde yabani hindiba kök ve çiçekleri iştah açıcı ve sindirimi iyileştirici olarak demlenerek veya pişirilerek kullanılır. Bu amaçla kurutulmuş yabani hindiba kökleri ve çiçekleri öncelikle toz haline getirilir, daha sonra 1 su bardağı kaynar suda 2 tatlı kaşığı demlenir ve yemeklerden önce 3 kez içilir. Yabani hindiba çayı ayrıca safra kesesi ve böbrek hastalıklarının tedavisinde de kullanılır. halk tıbbında karaciğer hastalığında ve sarılıkta çay olarak demlenip tüketilir. Son senelerde köklerin şeker hastalığı üzerindeki olumlu etkisi ortaya çıkarılmıştır.