Havuç 2 yıllık bir sebzedir. İlk yıl yenilen kökleri oluşur,
ikinci yıl tohum bağlar. A, B1, B2 vitaminleri açısından zengin bir sebzedir. Maydanozgiller
familyasından, Daucus carota L. türüne ait olan havucun ana vatanı ülkemizdir. Tüm
dünyada en yaygın olarak portakal rengi havuç üretilir, Hindistan’da kırmızı
havuç üretimi yapılmaktadır.
Halk hekimliğinde havuç suyu akciğer hastalığı sırasında, öksürüğe
karşı , ayrıca kan yapıcı ve sindirim sürecini iyileştiren bir sebze olarak
yaygın kullanılır. Havuç suyu böbrekler taşı durumunda idrar söktürücü malzeme
olarak da kullanılır. Balgam sökücü özelliğe sahiptir. Havuç yemek yüzün
rengini iyileştirir, boyu uzatır. Göğüs ağrısı, öksürük, böbrek taşı
hastalıklarına iyi gelir. Havuç reçeli morali iyileştirip, vücudu
kuvvetlendirir, mide ve karaciğer için faydalıdır.
Havuç unutkanlığa iyi gelmektedir. Unutkanlık şikayeti olanlara
havuç suyu içmeleri önerilmektedir. Bunların dışında havucun faydaları saymakla
bitmiyor;
- mide ve yemek borusundaki yanmaya;
- unutkanlığa ve erken bunamaya;
- kronik baş ağrısına;
- migrene ve Alzheimer’a iyi geldiği bilinmektedir.
- algılamayı güçlendirici;
- deri ve akciğer kanserini önleyici;
- kalp krizini önleyici;
- hareketli sperm sayısını artırıcıdır.
Havuç nasıl yetiştirilir?
İklim
Havucun kısa gün bitkisi olduğu söylenebilir. Bundan dolayı
ışığın az, sıcaklığın düşük ve toprağın da rutubetli olduğu yerlerde kaliteli
ürün elde edilir. Havucun yetişmesi için
en ideal sıcaklık 15-20 derecedir. Sıcaklıklar arttıkça havucun boyu
kısalmaktadır. İdeal sıcaklıkta renk maddeleri iyi oluşmaktadır.
Toprak
Havucun yetiştirildiği toprak organik maddeler açısından
zengin, gevşek bünyeli, geçirgen ve
derin olursa iyi ürün elde edilir. Asiditeye karşı hassas sebzedir. pH 6,5-7,5
arası olmalıdır. Ayrıca drenajın çok iyi olmasına dikkat edilmelidir.
Havuç tohumdan üretilir. Toprak iyi işlenmelidir. İlk işlenmede
30-40 cm derinlikte işlenip dekar başına 2-3 ton yanmış ahır gübresi verilir. Daha
sonra ikinci kez toprak işlenir.
Gübreleme
Uygun gübrelemenin yapılabilmesi için toprak analiz edilir
ve ona göre hareket edilir. Genel olarak dekara 30-40 kilo amonyum nitrat,
40-50 kilo Süper fosfat ve 25-35 kilo Potasyum sülfat verilmelidir. Azotlu
gübrenin 2-3, Potasyumlu gübrenin 1-2 defada verilmesi uygun olur. Fosfor ile
potasyumlu gübreler ekim öncesinde, Azotlu gübrenin yarısı ekim öncesinde,
diğer yarısı fidelerin kurşun kalem kalınlığına ulaştığında verilir. Havuç potasyum
ve azotu çok sever. Bu gübrelerin ikisi de verimliliğin ve kalitenin artmasına
yardımcı olur.
Yetiştirme
Havuç tohumlarının ekim zamanı çeşidine göre farklılık
göstermektedir. Genel olarak kasım ayından şubata kadar ekim yapılır. Tohumlar 2-3
hafta ara ile ekilebilir. Dekara yaklaşık olarak 0,1-1 kilo tohum kullanılır.
Sıraya ekim en iyi üretim şeklidir. Tarlada 105-110 cm genişlik ile 15-20 cm
yükseklik ve aralarında 45 cm'lik su yolu bulunan tahtalar ekime hazırlanır. Orta
boy çeşitlerde 10x2 cm ya da 20x2 cm, Beypazarı gibi uzun çeşitlerde 10x6-8 cm
ya da 20x6-8 cm olmalıdır.
Havuç tohumlarının ekimi elle veya mibzerle yapılabilir. Ekim
yapıldığında tohumların üzerine 1-2 cm kalınlığında harç atılır ve tahta
tokmakla bastırılır. Süzgeçli kova ile can suyu verilir. Tohumlar ekim
sonrasında yaklaşık olarak 3 hafta içerisinde çimlenirler. Fideler birkaç
yapraklı olduklarında ilk çapa ve seyreltme yapılır ve bitkiler arasında 5-10
cm boşluk bırakılır. Sulama her çapa sonrasında yağış durumuna göre yapılır. Suyun
yeterli olmaması durumunda havuçlar iyi gelişemezler.
Hasat
Havuçlar yaklaşık olarak dört ay sonra hasat edilecek duruma
gelirler. Hasattan bir gün önce sulama yapılması havuçların kolayca topraktan
çıkarılmasında faydalı olacaktır. Havuçlar toprak kazılarak hasat edilirler. Daha
sonra yıkanırlar ve yaprakları kesilip atılır. Havuçta yaklaşık verim 3430
kg/da olmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder