Mısır akasyası (Acacia nilotica)

Mısır akasyası 15-18 metreye kadar boylanabilen bir ağaçtır. Anavatanı Afrika ve Hindistan'dır. Bitki, Afrika'dan Arabistan üzerinden Avrupa'ya getirilmiştir, bundan dolayı Arap akasyası olarak da bilinmektedir.

Akasya adı bu cinse ait bitkilere Yunan hekim ve botanikçi Dioscorides tarafından verilmiştir. Yunanca ‘da acis kelimesi diken anlamına gelmektedir. Acacia nilotica adı ünlü biyolog Carl Linnaeus tarafından verilmiştir. Bu isim Nil nehri kenarında çok sayıda akasya ağacı bulunduğundan dolayı verilmiştir. Antik Mısır'da, akasya "hayat ağacı" olarak görülmüştür.

Bitki Mısır, Güney Afrika, Hindistan, Sri Lanka, Afrika boyunca yayılmıştır. Karayipler, İran, Vietnam ve 19. yüzyılın sonlarında getirilen Avustralya'da yetiştirilmektedir.

Hindistan'da, merkez eyaletlerde ve Dekan platosunun kuzey kesiminde yetişir. Hindistan'ın kurak bölgelerinde ve Burma'da da yetiştirilir. Akasya genellikle yol kenarlarına dikilir, büyük plantasyonları Mumbai, Chennai ve Pune'de bulunmaktadır.

Mısır akasyası doğada yüksek kil içeriğine sahip nemli toprakları tercih etmektedir. Suya yakın alanları tercih etmekle birlikte kurak alanlarda da gelişimini sürdürür. Dona karşı hassastır, 15 dereceye kadar sıcaklıklara karşı dayanıklıdır. Büyük bir taç, koyu dallar, parlak altın sarısı dikenler, tüylü yumuşak baklalar, grimsi-pembe gövdeye sahiptir. Kabuklarında zamk oluşur.

Genç dalları ince gri üçlü dikenler barındırır, olgun dalları ve gövdesi dikenli değildir. Dikenleri sayesinde iyi bir çit oluşturur.

Akasya toprak erozyonunun önlenmesi ve güçlendirilmesi,  ormancılıkta ve toprak kalitesini artırmak için dikilir. Ancak Avustralya, Güney Afrika gibi bazı ülkelerde bu ağaç hızla kolayca yayıldığından ve kurtulması zor olduğundan zararlı olarak kabul edilir. En kötü 100 istilacı bitki listesinde yer alır.

Kabukları ve tohumları keçi, koyun, deve, sığır, antilop, ceylan, zürafalar ve filler gibi vahşi ve evcil hayvanların favori yemleri arasında yer alır. Hayvanlar ağacın tohumlarının yayılmasına katkıda bulunur. Buna ek olarak akasya tohumları ile beslenen bazı böcek türleri de vardır. Baklaları sığır ve kümes hayvanları için yem olarak besleme endüstrisinde kullanılır.

Akasya kerestesi çok yoğun ve su geçirmezdir. Darbeye dayanıklı yapısı vardır. Gemi inşaatında yat ve teknelerin üretimi için kullanılır. Bunun yanı sıra tarım aracı, oymalar ve torna ürünleri, nargile için borular, alet sapları yapımında da akasyadan yararlanılır. Kâğıt üretimi için uygundur. Uzun süre yanan, iyi bir sıcaklık ve az duman veren mükemmel bir yakıttır.

Akasyanın taze baklaları yemeklerde kullanılır, köri ve güveçlere eklenir. Buna ek olarak, akasya mükemmel bir bal bitkisidir. Akasya balı çiçek tadı verir,  şeffaftır ve kristalize olmayan tek baldır. Akasya sakız yapımında kullanılır. Akasya tohumu, kurutulup boyanır ve takı yapımında kullanılır.

Bitkinin içeriğinde bulunan tanenler yaygın bir sıkılaştırıcı ve anti-inflamatuar ajanlar olarak farmakolojide kullanılırlar.  Akasya kabuğu %18-23 oranında tanen içerir. Akasya antiseptik, antibakteriyel, büzücü, yumuşatıcı, yara iyileştirici, kanamayı durdurucu, anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Bitki aşağıdaki durumlarda kullanılır:

- Kanamayı durdurucu olarak

- Solunum yolu iltihabı tedavisi için, öksürük, astım, nezle, boğaz ağrısında

- Gastrointestinal sistem ve ürogenital sistem iltihabında

- Afrodizyak olarak, erken boşalmayı önlemek için, iktidarsızlık tedavisi için, cinsel gücü geliştirmek için

- Sulu sperm kalitesini, spermi geliştirmek için

- Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisinde

- Cilt hastalıklarının tedavisinde (cüzzam, çiçek)

- Bir büzücü olarak, iyileşmeyen yaralarda

- Kanamayı önleyip diş etleri güçlendirmek için

- Kanser ve diğer tümörlerin tedavisi için

- Tüberküloz ve öksürük tedavisi için

- Yara tedavisinde: Dış yaraların tedavisi için yapraklarından elde edilen losyon kullanılır

- Ateş düşürmek için: çiçek ve reçine karışımı tentür olarak uygulanır 

- İshal

- Dizanteri

- Göz iltihapları için 

Sınırlı miktarlarda Akasya insan vücudu için toksik değildir. Kozmetik ürünlerde; diş macunlarında ve tozlar, saç bakımı ürünleri, antiseptik kremlerde kullanılır. Yaraların çabuk iyileşmesini sağlar. Şiddetli kanamayı durdurur.