Mısır nasıl yetiştirilir?

Mısır insan ve hayvan beslenmesinde önemli yere sahip olan bir hububat bitkisidir. Dünya tahıl üretimi içindeki payı yaklaşık olarak yüzde 28'dir. Ülkemizde mısır hemen hemen her yerde üretilir. Ancak ticari amaçla mısır tarımı Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde yapılır. Kuzey bölgelerinde genellikle ana ürün, güneyde ikinci ürün olarak yetiştirilir. çapa bitkisi olması nedeniyle çoğunlukla kendinden sonra gelen bitkiye temiz ve otsuz bir tarla bırakır. Soya, kuru fasulye gibi baklagillerle oldukça iyi münavebeye girer. Kumlu ve hafif toprakları iyi değerlendirir. tane ve sapları iyi birer yem olduğu için önemli bir yem bitkisidir. Ayrıca alkol, nişasta, irmik, glikoz ve yağ sanayisinde ham madde olarak kullanıldığı için sanayi bitkisi de denilebilir.

Mısır bitkisinin boyu 1,5-3 metre arasındadır. Kökleri 2,5 metre derine, 1,5 metre etrafa yayılabilir. Bunun için derin, süzek ve havalandırması iyi olan toprakları sever. Mısır ekilecek arazi sonbaharda derin sürülür. İlkbaharda toprak yeniden yüzlek olarak sürülür. Burada toprağı iyice incelemek gerekir. Eğer toprak oturmuşsa havalandırma için yeniden sürüme ihtiyaç vardır.

Mısır ikinci ürün olarak yetiştirilecekse toprak hazırlığı daha basittir. Tohum yatağı hazırlamak yeterlidir.

Ekin için her şeyden önce amaca ve yöreye uygun çeşit tercih edilmelidir. Eğer insan yiyeceği olarak kullanılmıyorsa ve tarla sulanabiliyorsa iyi randıman alınacak gecçi çeşitler ekilmelidir. Çeşit seçiminde en önemli faktörlerden biri yetişme süresidir. Üretim bölgelerinde bu özellik yönünden farklılıklar vardır.

Ekilecek çeşit belirlendikten sonra ikinci önemli konu ekim zamanı olmaktadır. gerek ana ürün gerek ikinci üründe erken ekim verimi artırır. Fakat mısır sıcağı seven bir bitki olduğu için çok fazla erken dönemlerde de ekilmemelidir. En iyi ekim zamanı toprak ısısına göre belirlenen zamandır. Toprak ısısı 10 derecenin altında ise mısır çimlenemez. Mısırın çimlenmesi sırasında kuru madde birikimi için optimum toprak sıcaklığı 20 derece olmalıdır. Ekim zamanında dikkat edilecek bir diğer nokta da tepe püskülü ya da koçan püskülü çıkarma zamanının aşırı sıcaklara denk gelmemesidir. Yapılan araştırmalar Nisan sonu ve Mayıs ortasının en iyi ekim zamanı olduğunu göstermiştir. İkinci ürün mısır ekiminde ise erken ekim iyi sonuç vermektedir. Fakat özellikle Karadeniz bölgesinde Temmuzun 15'den sonraya kalmamalıdır.

Mısır ekiminde dikkat edilecek bir diğer nokta ne kadar tohum kullanılacağıdır. İyi bir verim için hedef dekardan 6 bin bitki hasat etmektir. Ana ürün için önerilen sıklık 70 cm sıra arası 25 cm sıra üzeridir. Erkenci çeşitlerde ve ikinci üründe sıra arasının 20 cm olması yani hasatta dekarda 7 bin bitki bulunması gerekir. Silaj üretimi söz konusu ise sıra üzeri 10-15 cm arasında değişir. Bu dekarda 9 bin 500-10 bin bitki demektir. Ana ürün için dekara 1.5-2 kilo, erkenci çeşitler ve ikinci ürün için dekara 1,7-3 kilo ve silaj mısır için dekara 3-3,5 kilo civarında olmalıdır. Ekim mibzerle yapılmalıdır. Günümüzde havalı mibzerler tohumun istenilen sıklıkta ekilmesine olanak verir.

Genellikle dekara 8 kilo saf fosfor düşecek şekilde fosforlu gübre verilir. Mısırın azotlu gübreye ihtiyacı oldukça fazladır. Genellikle kompozit çeşitler için dekara 12-15 kilo ve melez çeşitler için dekara 18-24 kilo  saf azot önerilir. Bu miktarın yarısı ekimle birlikte yarısı mısır 40cm olduğunda verilir. Unutulmamalıdır; fazla gübre her zaman fazla ürün demek değildir.

Mısır yabancı otlara karşı ilk dönemde hassastır. İlk dönemde iyi bir ot mücadelesi yapılır. Mekanik veya herbisitlerle mücadele yapılabilir. Mekanik mücadele elle veya makineyle yapılır. Bitki 2-3 yapraklıyken ilk çapa ve seyreltme yapılır. İkinci çapa bitki 5-6 yapraklıyken yapılır.

Mısır fazla suya ihtiyaç duyar. Sulanmaksızın ikinci ürün mısır yetiştirilemez. Fakat bölgedeki yağışın miktarı da önemlidir. Bitki susuz kalırsa verim yüzde 50 oranında düşer. Sulama sayısı 2. ürün olarak yetiştirildiğinde 10'a kadar çıkabilirken, bol yağışın olduğu Karadeniz bölgesinde ise 2-3 kez sulama yeterli olur.

Mısır tanelerdeki rutubet yüzde 20 ve altına düştüğünde hasat edilir. Bu durumda koçanlar sararıp taneler sertleşir. Hasat elle veya biçerdöverle yapılır. Sapları hayvan yemi olarak kullanılacaksa elle hasat edilmesi uygun olur. Usulüne uygun tarım ve iyi bir çeşitle dekardan 1-1,5 ton tane ürünü almak mümkündür.