Öksürük otu, deve tabanı, kabalak isimleri ile bilinen
Tussilago farfara 10-12 cm boylanan çok yıllık otsu bir bitkidir. Boncuk
şekilli altın sarısı çiçekleri vardır. Mart - Nisan aylarında çiçek açar. Eski
kanalların çevresinde, yamaçlarda, demir yolları kenarında, akan nehirlerin
çevresinde yetişir.
Öksürük otu erken çiçek açan bir bitkidir. nehir
kenarlarında karlar erimeye başladığında hoş kokulu çiçekler açar. İçeriğinde
faradiol, arnidol, taraksintin, sigmasterin, n-heptakozan, aşı maddeleri,
hiperozitflavonoidi, uçucu yağ, tuesillagin glikoziti, polisakaroidler, insulin
ve dekstin, elma asidi, karotinoid, C vitamini ve başka maddeler bulunur.
Yapraklarında kül, K, Cu, Zn, Co, Mo, Cr, Al, Ba, V, Se, Ni, Sr, Pb, Ag, I, Br
ve B elementleri tespit edilmiştir.
Öksürük otu eski dönemlerden beridir tıbbi amaçlarla
kullanılır. eski Romalılar yapraklarından elde edilen karışımı öksürüğe karşı
ve balgam söktürücü olarak kullanmışlardır. Modern tıpta deve tabanının kurutulmuş
yapraklarını çay olarak demleyip soğuk algınlığından kaynaklı solunum
yollarında ortay çıkan hastalıklarda göğü yumuşatıcı ve balgam söktürücü,
özellikle de bronşit ve akciğer hastalıklarında iltihabı ortadan kaldıran ilaç
olarak kullanılıyor. Taze yapraklarından yapılan karışımdan öksürük döneminde
günde 4-6 defa bir yemek kaşığı içilir. Balgam söktürücü, terletici, mikrop
kovucu, yumuşatıcı, akciğer hastalıklarında, bronşitte, astımda, kangrende,
mide, böbrek, karaciğer, idrar yolları ve başka hastalıkların tedavisinde
yaygın olarak kullanılır.
Halk hekimliğinde yaprak ve çiçekleri çay olarak demlenip
soğuk algınlığında terletici olarak, sarılıkta, mide hastalıklarında,
bağırsakların iltihabında, böbrek ve idrar kesesinde ortaya çıkan iltihaba karşı
içilir.
Cilt bakımında da öksürük otu yaygın bir şekilde kullanılır.
Ciltteki yara, şişlikler ve kızarıklıkların giderilmesinde kullanılır. Yaprak
lapaları kabarıklıkların üzerine konulur. Yaprağına 1:1 oranda ısırgan otunu
karıştırıp elde edilen karışımla saçı yıkayarak kepeğe karşı uygulanır. Bunun
dışında otundan hazırlanan preparatlardan soğuk algınlığı, balgam söktürücü,
yumuşatıcı, terletici ve ödem atıcı gibi yararlanılır.
Yaprakları toz haline getirilerek sulu ve iltihaplı
yaraların üzerine serpilir.
Bazı batı ülkelerinde öksürük otunun çiçek ve yaprakları
baharat olarak çorba ve et yemeklerine eklenir. Çiçeklerinden et yemeklerine
sarı rengi vermesi için katkı olarak yararlanılır.
Tıbbi veya kozmetik amaçlarla kullanımı için yapraklar yazın
ilk yarısında el ile toplanır ve açık havada kurutulur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder